T. 07: NIEWYKORZYSTANA SFERA
Partycypacja społeczna i obywatelska osób z ograniczeniami sprawności

KSIĄŻKA DOSTĘPNA W FORMACIE PDF ZA DARMO (link na dole strony)!
Seria Aktywność Zawodowa Osób z Ograniczeniami Sprawności to 13 tomów prezentujących wyniki badań przeprowadzonych w ramach systemowego projektu badawczego ”Ogólnopolskie badanie sytuacji, potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych„.
Celem projektu było opracowanie rekomendacji dla ogólnokrajowej strategii na rzecz zwiększenia aktywności społeczno-zawodowej osób z ograniczeniami sprawności, szczególnie z rzadko występującymi oraz sprzężonymi (złożonymi). Badania przeprowadzono w 2009 roku w dwóch etapach. Etap I został zrealizowany przez Zespół Badawczy SWPS w Warszawie, etap II przez Instytut Badania Rynku i Opinii Millward Brown SMG/KRC.
W etapie I zbadano ponad 2 tys. osób. Analizowano różne obszary funkcjonowania dorosłych osób niepełnosprawnych, m.in. podleganie działaniu stereotypów społecznych, spostrzeganie swojego życia, orientacja temporalna, tożsamość i poczucie dorosłości, etapy radzenia sobie z utratą sprawności, funkcjonowanie w społecznościach lokalnych i wirtualnych, samoakceptacja, jakość życia, partycypacja społeczna i obywatelska, komunikacja i funkcjonowanie w grupie, poczucie więzi, planowanie swego życia. W etapie II pomiarem objęto grupę 100 tys. osób niepełnosprawnych z różnymi ograniczeniami sprawności. W badaniach kwestionariuszowych pytano o sytuację gospodarstwa domowego, ograniczenia sprawności i ich przyczyny, sytuację rodzinną, wykształcenie i aktywność zawodową oraz potrzeby i rodzaj otrzymywanego wsparcia.
Wszystkie tomy w serii kończą się rekomendacjami dotyczącymi warunków koniecznych dla (1) pełniejszej integracji społecznej osób z ograniczeniami sprawności w ich środowisku życia i (2) skuteczniejszej aktywizacji zawodowej, przede wszystkim na otwartym rynku pracy.

Dorota Wiszejko-Wierzbicka
dr psychologii, absolwentka Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Szkoły Nauk Społecznych PAN. Z zawodu i zamiłowania badacz problemów społecznych. Doświadczenie zawodowe zdobywała m.in. w Zakładzie Badań nad Alkoholizmem Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Koordynator projektów badawczych w stowarzyszeniu ,,Olimpiady Specjalne Polska„. Współpracownik Instytutu Spraw Publicznych. Autorka monografii Od samoakceptacji do aktywności? Postawy wobec własnej niepełnosprawności a aktywność zawodowa osób z ograniczeniami sprawności oraz Wizerunek aktywności zawodowej osóbz ograniczoną sprawnością. Perspektywa biograficzna (2008), a także publikacji na temat alkoholizmu, m.in. ”Prawne i epidemiologiczne aspekty zobowiązania do leczenia osób uzależnionych od alkoholu w Polsce„ (,Alkoholizm i Narkomania 2000, nr 1).

Czy osoby z ograniczeniami sprawności są dziś przygotowane do funkcjonowania w społeczeństwie obywatelskim, opierającym się na zasadach partycypacji, pomocniczości oraz inkluzji społecznej grup dotąd marginalizowanych? Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby mogły stać się istotną częścią swoich społeczności lokalnych? W jakim stopniu ich poczucie jakości życia wiąże się z funkcjonowaniem społecznym oraz akceptacją własnej niepełnosprawności?
Włączanie osób niepełnosprawnych w nurt życia społeczności lokalnej może podnieść poziom ich poczucia przynależności. To z kolei może sprawić, że łatwiej im będzie zaakceptować własną niepełnosprawność - jeśli nie będzie ona ograniczeniem w nawiązywaniu relacji z innymi.
Książka upowszechnia, na podstawie rzetelnych ustaleń naukowo-badawczych, elementy wiedzy o psychologicznych mechanizmach uczestnictwa społecznego, ważne dla skutecznego realizowania działań wspomagających przez profesjonalne służby społeczne. Książka wzbogaci stan wiedzy środowisk zajmujących się wspieraniem integracji społecznej osób niepełnosprawnych.
prof. dr hab. Barbara Gąciarz
Atutem książki jest czytelne nazwanie obszarów problemowych związanych z partycypacją społeczną z punktu widzenia osób z ograniczeniami sprawności. Pozwala to zobaczyć kwestię partycypacji jako zależną od wielu czynników. Autorka nie stawia łatwych pytań ani nie zadowala się prostymi odpowiedziami, poszukuje raczej wieloaspektowych przyczyn opisywanego stanu rzeczy i proponuje czytelnikowi, by również przyjmował taką perspektywę.
dr Dariusz Rosiński