DOROSŁE DZIECI
Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie

Dorosłe dzieci - to pierwsza w Polsce naukowa monografia zjawiska parentyfikacji, czyli odwrócenia ról w rodzinie. Oznacza ono, że dziecko opiekuje się dorosłym (najczęściej rodzicem) i jest to zadanie przekraczające jego możliwości. Odwrócenie ról może mieć charakter instrumentalny - dziecko zajmuje się chorym rodzicem, sprząta, gotuje, robi zakupy, opiekuje się rodzeństwem lub emocjonalny - dziecko jest terapeutą rodzica (słucha jego zwierzeń, pociesza go), buforem lub mediatorem w konflikcie opiekunów, podejmuje ważne decyzje w rodzinie. Katarzyna Schier wielokrotnie podkreśla, że odwrócenie ról w rodzinie nie musi mieć charakteru destrukcyjnego, może niekiedy prowadzić do rozwoju odpowiedzialności u dzieci. Autorka analizuje konsekwencje parentyfikacji w dzieciństwie dla funkcjonowania w dorosłości. Na podstawie wyników badań empirycznych prowadzonych przez nią lub pod jej kierunkiem, przykładów klinicznych oraz odniesień do beletrystyki, przedstawia związek pomiędzy odwróceniem ról i depresją, trudnościami regulacji emocji oraz zaburzeniami obrazu ciała. Szczególnie ten ostatni element jest twórczym wkładem Katarzyny Schier do rozumienia zjawiska parentyfikacji. Analizie funkcjonowania Dorosłych Dzieci towarzyszą dwie opowieści - mit o Heraklesie i baśń o Kopciuszku, jako przykłady sytuacji, gdy dzieci zbyt wcześnie musiały stać się dorosłe.

Autorka nawiązuje we Wprowadzeniu do historii dwu postaci, jednej znanej z mitów (Herakles), drugiej znanej z baśni (Kopciuszek). Na ich przykładach oswaja Czytelnika ze złożonością zagadnienia parentyfikacji. W tym tkwi niewątpliwy kunszt Autorki, która z perspektywy problematyki poruszanej w monografii ukazuje w percepcji znanego mitu o Heraklesie czy w percepcji baśni o Kopciuszku istotne elementy odwrócenia ról w układach asymetrycznych. Poprzez ten zabieg, sprawdzony w innej książce (Krewni i znajomi Edypa) Katarzyna Schier odkrywa aspekty parentyfikacji, które będzie szczegółowo analizowała, przedstawiając wyniki badań własnych, badań prowadzonych pod jej kierunkiem, analizy studiów przypadków z własnej praktyki klinicznej czy z praktyki diagnostyczno-terapeutycznej innych specjalistów (przywoływane ze znawstwem z literatury).
Z recenzji prof. dr hab. Barbary Bokus

Profesor dr hab. Katarzyna Schier jest psychologiem i psychoterapeutką. Pracuje w Katedrze Psychologii Klinicznej Dziecka i Rodziny na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończyła podyplomowe studia z psychoterapii dzieci i młodzieży w Heidelbergu. Od początku kariery zawodowej łączy pracę naukową z pracą kliniczną. Podstawowe obszary zainteresowań badawczych to: relacja ciało - psychika (choroby psychosomatyczne, zaburzenia obrazu ciała), ukryte formy przemocy w rodzinie oraz mechanizmy rządzące psychoterapią. Katarzyna Schier jest autorką / współautorką ponad 100 publikacji naukowych, o zasięgu międzynarodowym i krajowym. Napisała kilka książek, m.in. Bez tchu i bez słowa. Więź psychiczna i regulacja emocji u osób chorych na astmę oskrzelową (Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne) oraz Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciała i jego zaburzeń (Wydawnictwo Naukowe Scholar).

Radiowy Klub Trójki, prowadził Dariusz Bugalski (5 października 2015 r.)
http://www.polskieradio.pl/9/396/Artykul/1525352,Parentyfikacja-gdy-dziecko-musi-byc-rodzicem

Pliki do pobrania: